4 Ocak 2010 tarihinde dünyanın gözü Dubai’de yapılan ve 818 metre yüksekliğiyle dünyanın en yüksek gökdeleni unvanına sahip olan Burj Khalifa’ya kitlenmişti. Açıldı, açılacak derken yediden yetmişe herkes bu yapının ihtişamına kapıldı.
Şimdi Dubai, ikinci uzun gökdeleni ile tanışıyor. Ama bu kez bir Türk şirketi, bu heyecanı yaşatıyor. Havalimanı inşaatları ile dünya çapında nam salmış ve daha önce Ortadoğu’ya hangar projesiyle girmiş olan TAV, bölgede Türk bayrağını dalgalandırmanın gururunu yaşıyor.
Dünya ‘en yüksek bina’ ile tanışıyor
101 kattan oluşan “Marina 101” tamamlandığında – 425 metre yüksekliğiyle – dünyanın en yüksek konut ve otel fonksiyonlu binası olacak.
TÜM DÜNYA TANIYOR
14 bin çalışanı ile projeleriyle ismini dünyaya duyuran şirket, havalimanı inşaatlarındaki başarısı ile biliniyor. Şirket; Tepe ve Akfen gruplarının ortak girişimleriyle 1997 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali ihalesinin kazanılmasının ardından kuruldu ve İstanbul Atatürk Havalimanı dünyada “yap-işlet-devret” modeliyle gerçekleşen havalimanı işletmeciliği projelerinin ilk örnekleri arasında yer aldı. Aradan 9 yıl geçti ve yeniden yapılanma yoluna girdi. Hizmetlerini “TAV Havalimanları Holding” ve “TAV İnşaat” başlıkları altında gruplandıran TAV, şimdi bünyesinde 12 ayrı şirket bulunduruyor.
Türkiye’nin üç büyük havalimanı (İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa ve İzmir Adnan Menderes Havalimanları), Gürcistan’da Tiflis ve Batum ile Tunus’ta Enfida ve Monastere Havalimanları’na imzasını atan şirket; Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Kafkaslar’da da gücünü gösterme yolunda.
İnşaat kapsamında ise Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Katar, Tunus, Libya ve Bahreyn’de de şubeleri var. Ve şimdi Dubai, Türklerin gücüyle bir kez daha tanışma fırsatı buluyor.
TAV İnşaat Körfez Bölge Direktörü Yusuf Akçayoğlu, “Zamanında Osmanlı toprakları olan yerde Türk bayrağını dalgalandırmak çok güzel.” diyor; bölgedeki çalışmalarını ve bu son projelerini şöyle anlatıyor:
TAV İNŞAAT KÖRFEZ BÖLGE DİREKTÖRÜ YUSUF AKÇAYOĞLU
Proje hakkında bilgi alabilir miyiz?
Marina 101, 6 bodrum ve 101 kattan oluşuyor. Proje – çatısına oturan 41.5 metrelik çelik yapısıyla birlikte – tamamlandığında toplam 425 metre yüksekliğiyle dünyanın en yüksek konut ve otel fonksiyonlu binası olacak.
Konsepti nasıl olacak?
Binanın ilk 32 katı otel için ayrıldı. Tamamlandığında otel servislerinden apartman katlarının da faydalanmasını öngörüyoruz. Bu konsept özellikle binanın sahip olduğu yüksek teknoloji mekanik ve elektrik sistemleri ile destekleniyor.
Ne zaman hizmete girecek?
İnşaatın tamamlanma tarihi Haziran 2011 olarak planlandı.
Proje için ne kadarlık bir bütçe ayrıldı?
Projenin bütçesi, otel katları ve ince işleri hariç 205.5 milyon dolar.
Çalışmalar hangi aşamada?
Binanın kaba işleri 58. kata kadar tamamladı. İç işleri ve mekanik – elektrik servisleri ise 53. katta devam ediyor.
Proje için kaç kişi çalışıyor?
Şu an 45 teknik eleman ve 911 işçi çalışıyor.
Çalışanlar sadece Türk mü yoksa diğer ülkelerden de var mı?
Teknik kadro ağırlıklı olarak Türk, Malezyalı, Arap, Hint ve Filipinlileri kapsıyor. İşçilerin büyük çoğunluğu ise Hintli.
Neden Dubai seçildi?
Projeyi biz seçmedik, geliştirici şirket seçti. Biz sadece müteahhitiz. Projenin taslağı oluşturulup, finans modeli temin edildikten sonra ihale edildi ve TAV İnşaat rekabet sonucu bu işi aldı.
Şu anda Dubai’de Türk bayrağı dalgalanıyor. Bu konuda neler söyleyeceksiniz?
Bu çok güzel, gurur verici bir şey tabii ki! Zamanında Osmanlı toprakları olan yerde Türk bayrağını dalgalandırmak çok güzel. Yalnız şunu da unutmamak gerekir. Türk insaatçıları geleneksel olarak tüm projelerde (dünyanın neresinde olursa olsun) son beton işi bittiği zaman sembolik olarak Türk bayrağını dalgalandırır. Çünkü o mücadeleyi bir savaş gibi algılar. Bayrağı çekerek zaferini ilan etmiş olur.
Burj Khalife dışında rakip projeler var mı?
Burj Khalife dışında şu an için rakip yok. Sadece ihalesi tamamlanmamış 106 katlı bir yapı işi var. Ayrıca inşaatı başlayan 120 katlı bir iş daha var fakat finansal sıkıntılardan dolayı iptal edilecek.
Ayrıca120 katlı bir bina ihalesi daha söz konusu…
O bina Qatar’da yapılacak.
Söz konusu inşaatın konsepti nasıl olacak? İhaleye kimler katılacak?
Bu bilgiler şimdilik gizli.
Bölgeye daha önce havalimanı hangar ihalesi için girdiniz. Sizin haricinizde ihalede kimlerin ismi geçti?
Hangar ihalesine kimlerin girdiğini hatırlamıyorum. Sanırım WJP vardı ama diğerleri kim bilmiyorum.
Proje ne kadar kâr getirdi? Beklentileriniz nasıldı, sonuçları nasıl oldu?
Bu ihale TAV’ın körfez piyasasına giriş bedelini karşıladı. İş prestijli olduğu için adımızı böyle bir işle duyurarak körfeze girdik. Bu işten kârımız olmadı hatta önemsiz miktarda zararımız oldu. Ama hangar projesiyle kazandığımız körfez tecrübesi bizi şu anki noktalara kadar getirdi.
Rakip projeler var mı?
Burj Khalifa bildiğiniz gibi Emaar Properties’in müteahhittiydi. Krizden önce Nakheel (Dubai de Emaar’a rakip olan diğer bir devlet kuruluşu) tarafından, 818 metrelik Burj Khalife’yi geçecek, 1 kilometre yükseklikte bir projenin dizaynı yapılıyordu. Yaşanan ekonomik krizden sonra proje iptal edildi.
Nakheel dışında Suudi Arabistan’da Burj Khalife’yi geçecek yükseklikte bir bina tasarlandığı biliniyor ama henüz bildirilmedi.
Şirketiniz Ortadoğu’da nasıl karşılandı?
Şirketimiz Körfez’e giren ilk Türk firması. Türkiye Cumhuriyeti’nin, Osmanlı’nın devamı olması körfezde bize karşı bir sempati yarattı. Ama başarının sırrı tamamen yapacağınız kaliteli işlerle alakalı.
TAV’ın diğer yatırımları neler? Dünyada, kendisini nerede görüyor?
Havalimanı inşaatında dünya liderliğini hedefledik. Şu anda ENR’in yaptığı tespite göre TAV İnşaat, havalimani inşaatında dünya sıralamasında 3 numaraya yükseldi. İnşallah önümüzdeki bir kaç yılda ilk sıraya çıkacağız.
Türkiye dışında yatırım işlerine pek girmiyoruz. Daha çok ana müteahhit olarak çalışıyoruz.
TAV Airports’un Tunus, Gürcistan ve Makedonya’da yatırımları var.
Türkiye’deki projeleriyle Türk sermayesine neler kazandırdı?
TAV İnşaat ve şemsiyesi altında olduğu TAV Airports Türkiye’de yap-işlet-devret modeli havaalanı işinde öncülük etti. Bu başarıdan, dünyada saygıyla söz ediliyor. TAV; Türk inşaat endüstrisinin havalimanı inşaatı konusunda uzmanlaşmış, lokomotif şirketi. Şu anda dünyada yeterlilik alamayacağımız hiçbir havalimanı işi yok.
Şu anda şirket bünyesinde kaç kişi istihdam ediyor?
Toplam 14 bin çalışanımız var.
Önümüzdeki 5 yılda şirket kendisini nerede görüyor?
TAV, bu 5 yıllık sürede havalimanı konusunda dünya liderliğini hedefliyor.