Krizlerde her zaman büyüdüklerini vurgulayan Mizrahi, krizde beklenenin aksine lüks boyaların daha çok sattığına dikkat çekti.
TEKSTİL boyasıyla başlayan macerada dekoratif boya ile daha çok tanınır hale gelen Polisan Şirketler Grubu, Polisan Boya’nın yanında Polisan Kimya, Polirus, yüzde 90 yabancı firmalara depolama hizmeti veren limancılık şirketi Poliport, Polisan Yapı gibi pek çok şirketi bünyesinde bulunduruyor. Yarısı boya alanından 300 milyon dolar cirolu grup, enerji, inşaat ve liman işlerinde büyümeyi hedefliyor. Son 3 yılda ortalama yüzde 10 büyüyen Polisan, 2010 yılında da yüzde 12 büyüme hedefi koymuş. Boyadaki hedef de buna paralel. Boya Sanayicileri Derneği (BOSAD) kurucu üyesi de olan Polisan Şirketler Grubu CEO’su ve Polisan Boya Genel Müdürü Erol Mizrahi ile grubun yeni yatırımları, Türkiye’deki boya pazarını, ekonomik krizin sektöre etkilerini konuştuk. Bitlis Ailesi’nin kurduğu grupta 34 yıldır çalışan ve çalıştığı kurumla çok fazla özdeşleştirildiği için ara sıra ‘Erol Bitlis’ adına yazılmış zarflar alan Erol Mizrahi, Türk boya pazarına ilişkin ilginç bilgiler aktardı.
Krizlerde büyüdük
* Türkiye’de kaç tane boya üreticisi var? Ve ne kadar büyüklükte bir pazardan söz ediyoruz?
– Türkiye’de çok büyük olarak 4 tane boya markası var. Orta boy firma sayısı ise 15’i bulur. Fakat merdivenaltı ile birlikte 600 civarında üretici var. Dekoratif boya ağırlıklı çalışıyoruz. Türkiye’de dekoratif boya pazarı 450 bin ton büyüklükte. Yılda kişi başına 6 kilo boya tüketiliyor.
* Ekonomik kriz boya sektörünü nasıl etkiliyor? İnşaat sektöründeki yavaşlama size yansıyor mu?
– Öncesinde çok büyük hareketlilik vardı. Fakat son 3 yıldır büyük bir hareketlilik yok. Polisan olarak biz çok dinamiktik. Son 3 yılda ortalama yüzde 10 büyüdük. Yüzde 20 pazar payımız var. 2009 yılında önceki seneye kıyasla pazar payımızı artırdık. Ciro, tonaj ve kârlılıkta artış var. Biz kriz yönetiminde başarılıyız. 2001 krizinde de böyle oldu. 1990’lardan beri krizleri iyi yönetebiliyoruz. İyi günde-kötü günde bayi, çalışan vs. hep eleleyiz. Türkiye’de krizler sanayileşmiş kesimi etkiliyor. İşlerini kaybedenler oluyor. Fakat Türkiye’nin büyük bölümünde ekonomik etkinlik tarım ve memuriyetten geliyor. Orada da etkilenme olmaz. Yapılmış binanın satılması için boyanması şart. Bizim inşaat grubu satışlarında yüzde 22 artışımız var. Pazarın yüzde 90’ı yenilemedir. Sadece yüzde 10’u yeni inşaatlardan gelir. İnşaat sektöründeki durgunluk bu yüzden bizi çok etkilemez.
Lüks boya azalmadı
* Peki tüketim eğiliminde kriz nedeniyle gözlemlediğiniz bir farklılık var mı?
– 2009’da bütçe yaparken premium (lüks) değil ekonomik ürünlerin daha çok satacağını düşündük ancak öyle olmadı. Premium ürünlerin satışlarında hiçbir azalma yaşanmadı. Krize rağmen kalite tercih edildi. Boyada artık sadece fiyata bakılmıyor. Anti-bakteriyel, silinebilir vs. özellikler öne çıkıyor. Tüketici daha bilinçli. Temizlenebilen daha geç çatlayan rutubetlenmeyen, küflenmeyen dayanıklı
ürünler istiyor.
Kadını dahil ediyoruz
* Ajda Pekkan ile boya reklamı… Ev boyasını kozmetik ürün gibi pazarlama stratejisi size ne kazandırdı?
– Kendini sürekli yenileyen bir insan olarak Ajda Pekkan markamızın bilinirliğine çok büyük bir katkı yaptı. Biz boyanın inşaat malzemesi dışında dekorasyon olarak algılanmasını istiyoruz. Kadınları bu sürecin içine dahil etmek istiyoruz. Home Cosmetics bu anlamda çok önemli.
* Ev boyası kozmetik gibi algılanabilir mi gerçekten?
– Ben bir evde bir erkeğin “Haydi evi boyayalım” dediğini duymadım. Tarihte de böyle bir şey olduğunu sanmıyorum. Evin boyanması gerektiği kararını yüzde 100 kadın veriyor. Renk seçimini de kadın yapıyor. Ancak iş marka seçmeye gelince bunu ya evin erkeği ya da boyacı yapıyor. Home Cosmetics evin boyanmasına ve rengine karar veren kadının boya seçimini yapmasını da
hayal ediyor.
Limana 30 milyon dolar yatırdı 50 milyon dolar daha planlıyor
* Poliport’ta önemli yatırımlar yaptınız. Yatırımlar sürecek mi?
– Poliport, 1975 yılında grup tesislerinin yer aldığı Dilovası’ndaki terminalde depolama hizmetleri sağlayarak, Polisan’ın faaliyetlerini desteklemek amacıyla kurulmuştu. Bugün Türkiye’nin en büyük özel limanlarından biri. Poliport yüzde 90 yabancı firmalara hizmet veriyor. 30 milyon dolar yatırımla yeni limanlar, depolama alanları vs. yapıldı. Limanda yeni yatırım projeleri var. Yeni dolgu alanları, yeni konteyner alanları yapacağız. Bu 50 milyon doların üzerinde bir yatırım ve bu yıl başlamayı planlıyoruz. Boyada da yeni yatırımlar var. Satış noktalarını iyileştirme niyetindeyiz. 30 noktada yenileme yaptık.
Türkiye’de satılan boyaların yarısı beyaz
* Türkiye’de ev boyasında renk tercihleri nedir?
– Duvar boyasında da renk trendleri var. Dönem dönem değişiyor. Şampanya bir dönem en çok satan renkti. Sonra kese kağıdı rengi ve tonları çok sattı. Bir ara somon rengi ve tonları… Tek duvarı pastel bir renge boyayan var ya da tek duvarı kağıt kaplayan da var. Eskiden satılan boyaların yüzde 80’i beyazdı şu anda yüzde 50’si beyaz. Fakat bu beyazı alıp insanlar kendi renklendiriyorlardı. Çok az kırılmış beyaz tonları, daha açık ve ferah renkler hep tercih edilir.
Kişi başına yılda 6 kilo tüketiyoruz
Türkiye’de merdiven altı da dahil 600 civarında boya üreticisi var.
Dekoratif boya pazarı 450 bin ton büyüklükte.
Yılda kişi başına 6 kilo boya tüketiliyor.
Türkiye’de boya 3-4 yılda bir yenileniyor.
Kaliteli ve özellikli boyalar nedeniyle bu süre giderek uzuyor.
Artık boya duvarlar kirlendiği için değil insanlar sıkıldığı için yapılıyor.
İnşaata girecek enerji ve limanda büyüyecek
* Polisan Yapı’nın faaliyetleri neler? Yeni yatırım alanları, yeni sektörler belirlediniz mi?
– Kağıthane ve Pendik’te iki arazimiz var. Bunları kat karşılığı konut-iş merkezi olarak değerlendireceğiz. Zaman içinde inşaata gireceğiz. Yeni alan olarak enerjiyle ilgileniyoruz. İnşaat, enerji, liman büyümeyi arzu ettiğimiz alanlar. Cironun yarıya yakını ana işimiz boyadan.
Mantolamada 2 yılda milyon metrekareye ulaştı
* Mantolama alanında da ürünleriniz var. Son yıllarda enerji tasarrufuna ilgi arttı değil mi?
– Mantolama enerji tasarrufu getiriyor. Yeni binalarda bu ruhsat şartı var. Eski binalara da bu zorunluluk getirilecek. Bu 3 yılda kendini amorti eden bir yatırım. Sistem halinde pazara sunuyoruz. Bunu çözüm ortaklarıyla yapıyoruz. Polisan Ekselans Enerji ismiyle satıyoruz iki yıldır. Milyon metre kareye ulaştık. Oldukça hızlı büyüyoruz.