Toplam konut kredi portföyünün iki katını aştığı 2005 yılından bu yana konut kredisi kullanarak ev sahibi olan tüketici sayısı da yaklaşık 1 milyona ulaştı. Çünkü faizlerin yüzde 1 seviyesine düşmesiyle, Türkiye’de konut kredisi orta gelir düzeyine de hitap etmeye başladı. Enflasyonun tek haneye düşüşü, faizlerin hızla gerilemesi ve bankaların yurtdışından düşük maliyetle kaynak bulmaları konut kredileri faizleri aşağıya çeken en önemli unsur oldu. Bu da tüketicilerin ‘kira öder gibi ev sahibi olma’ hayallerine bir adım daha yaklaşmalarını sağladı.
5 yılda yaşanan değişim
2005 yılında ‘pik’ noktasına ulaşan konut kredileri incelendiğinde, aradan geçen 5 yılda kredi ile ev sahibi olanların profillerinin değiştiği dikkati çekiyor.En önemli değişik kredi kullananların yaş ortalaması. 2005 yılında kredi kullananların yaş ortalaması 45 iken, bugün 35.
Miktar 30 bin TL arttı
Yine 2005 yılında 45 bin TL düzeyinde olan ortalama kredi kullanım miktarı da 2008 yılında 60 bin TL, 2009-2010 yılı içinde 70-75 bine yükseldi. Ve bu sürede konut fiyatlarında büyük bir sıçrama gözlenmedi.
Gelir düzeyi değişmedi
Konut kredisi kullananlar ağırlıklı olarak sabit gelire sahip tüketiciler. 5 yıl önce, konut almak için kredi kullanan tüketicilerin ortalama geliri 2.500-2.800 TL aralığında iken, bu rakam son 5 senede çok az yükseldi ve bugün 2.800-.3000 TL seviyelerinde.
Erkek ve evliler kullanıyor
Türkiye’de kredi kullananların yaş ortalaması 45’ten 35’e gerilemiş olsa da, hâl$a büyük çoğunluk evli çiftler. Eşlerin her ikisinin de çalışıyor olması ve kredi verilirken toplam hane gelirinin baz alınması bu eğilimi güçlendiriyor. Bu arada, kredi genelde eşlerken erkek tarafından alınıyor ve kullanılıyor.
Yüzde 65’ine kadarı taksite ayrılabiliyor
Kredi kullananların gelir düzeylerinde büyük bir değişim gözlenmezken, kişilerin toplam gelirlerinden aylık taksit için ayırdıklarını tutarda artış gözleniyor. Buna göre 2005 yılında kişilerin toplam gelirlerinin yüzde 50’sine yakının aylık taksite ayırırken, bugün bu oranın yüzde 65’le kadar çıktığı belirtiliyor. Bankacılar kişilerin toplam hane gelirinin yanısıra düzenli olmayan ek gelirlerine olan güvence ile bu oranı yüksek tuttukları ve ev sahibi olmak için tasarruf yaptıklarını ifade ediyor.
Esra Sahici-Hürriyet Emlak