Sanayi Odası’nda yer alan toplantıya çok sayıda müteahhit yanında İçişleri ve Yerel Yönetimler Bakanı İlkay Kamil, Maliye Bakanı Ersin Tatar, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Hasan Taçoy ile Lefkoşa Türk Belediye Başkanı Cemal Bulutoğluları da katıldı.
Kıbrıs Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Soner Yetkili, İçişleri ve Yerel Yönetimler Bakanı İlkay Kamil, Maliye Bakanı Ersin Tatar, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Hasan Taçoy ile Lefkoşa Türk Belediye Başkanı Cemal Bulutoğluları toplantının başında birer açılış konuşması yaptılar.
–YETKİLİ–
Kıbrıs Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Soner Yetkili konuşmasında sektörün sıkıntılarıyla ilgili bir toplantı düzenleme ihtiyacı hissettiklerini ifade ederek, 2004’teki talep patlamasından sonra inşaat sektörünün yaklaşık 50 sektörü besleyen bir konuma geldiğini, ancak ilerleyen dönemde yaşanan sıkıntılar ve talep azalmalarının farklı sıkıntılar doğurduğunu anlattı.
Bu sıkıntılardan birinin kendi yaptıkları işlerde kaçak müteahhitlik ve kaçak taşeronluğun getirdiği sorunlar olduğunu vurgulayan Yetkili, bu konuyla ilgili Çalışma Bakanlığı’nın bünyesinde bir çalışma hattı oluşturduklarını söyledi. Güney Kıbrıs’ın yaptığı olumsuz propagandaların, önceki hükümetlerin aldığı KDV’nin yüzde 15’e çıkarılması, emirnameler ve Orams Davası ile ATAD kararlarının da sektörde sıkıntı yaratan diğer bazı unsurlar olduğunu kaydeden Yetkili, dünyadaki ekonomik krizin de etkisiyle inşaat sektörünün neredeyse durma noktasına geldiğini anlattı.
Sorunların aşılmasına yönelik bazı çalışmalar yaptıklarını ve bugün bu çalışmaları da anlatacaklarını ifade eden Yetkili, bakanlardan sorunlarına yönelik acil ve ivedi çözümler istediklerini vurguladı. Yetkili, ekonomik kalkınmada büyük etkisi olduğu için inşaat sektörünün kurtarılması gerektiğini dile getirdi.
–TATAR–
Maliye Bakanı Ersin Tatar da konuşmasında gelişen ekonomilerde örgütlü olmanın önemine işaret etti ve “örgütlenmezseniz kimse sizi dinlemez” dedi.
Önemli olanın sıkıntılara çare bulmak olduğunu ifade eden Tatar, hükümetin de bazı ekonomik sıkıntıları olduğunu, fakat tüm kısıtlamalar içerisinde müteahhitlerin sorunlarına çare bulmaya çalışacaklarını söyledi.
KKTC’de şu anda KKTC’ye inanan ve KKTC’nin gelişip kalkınması için her türlü açılıma sıcak bakan bir hükümet olduğunu dile getiren Tatar, inşaat sektörünün sorunlarını aşarak ekonominin önünü açmanın yollarını bulmak için hükümetin de çoğu kez çalışma yaptığını belirtti.
KKTC’de bankacılık sektörünün iyi durumda olduğunu, dolayısıyla gerçekçi projeler ortaya konduğunda finansman sıkıntısı çekilmemesi gerektiğini düşündüğünü ifade eden Tatar, dövizde de düşme olduğunu ve bunun da ekonomi için bir şans olduğunu kaydetti. Genel anlamda insanların alış gücünde bir artış olduğunu düşündüğünü dile getiren Tatar, göstergelerin iyiye doğru gittiğini belirtti. Müteahhitlerin risklerini iyi hesaplamasının önemini de vurgulayan Tatar, aksi takdirde beklenmedik şeylerin yaşanabileceğine dikkat çekti.
–KAMİL–
İçişleri ve Yerel Yönetimler Bakanı İlkay Kamil de her sektörde olduğu gibi müteahhitlerin de sorunları olduğunu söyledi ve hükümetin bu sorunları bilerek iktidara talip olduğunu, yaptıkları tüm çalışmalarda “sorunlar vardır” diyerek mazeretlerin arkasına saklanmaya gerek olmadığını söyledi.
İlgili kuruluşların fikrini de alarak düzlüğe çıkmaya çalışmanın görevleri olduğunu dile getiren Kamil, müteahhitlerin birçok sorunu olduğunu ve hükümetin bu sorunlar üzerinde belirli bir çalışma başlattığını söyledi. Henüz bir sonuç almadıklarını ifade eden Kamil, ülkedeki bürokrasinin yavaş çalıştığını ve hükümetin süratle iyileştirmeye gitmesi gerektiğini kaydetti.
İşlerin nasıl çabuklaştırılabileceği konusunda çalışmalar ve arayışlar içerisinde olduklarını dile getiren Kamil,sorunların tartışarak çözülebileceğini, toplantıdan çıkacak sonuçların faydalı olacağını ve bunları değerlendireceklerini belirtti.
–TAÇOY–
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Hasan Taçoy da sektörde çok sorun olduğunu, bunların programlanarak çözülmesi gerektiğini söyledi.
“Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanıyım ama kimse bana bugüne kadar bayındırlık hakkında hiç bir şey sormadı, bayındırlığın ne olacağını ben dahi oturup planlamadım, yeni yeni bu konu üzerine gitmeye başladım” diyen Taçoy, mühendis, mimar, müteahhit ve vatandaşın bir şekilde birbirinden etkilendiğini ve birbirinden şikayetçi olduğunu söyledi.
Toplamda iç içe geçmiş şikayetler olduğunu dile getiren Taçoy, bunların bir bütün şeklinde sektörü ilgilendirdiğini ve topluca çözümler bulunması gerektiğini belirtti. Belirli bir standart çerçevesinde bütünlüklü bir planın ortaya konması gerektiğini dile getiren Taçoy, bunun Orams davasıyla ilgili kararın açıklanmasından sonra yapılmasının daha fazla ses getireceğini kaydederek, bugünün bir başlangıç olmasını ve devamının getirilmesini istedi.
Düzlüğe çıkmak için hep beraber çalışılması gerektiğini belirten Taçoy, aksi halde hep beraber yolda kalacaklarını söyledi.
–BULUTOĞLULARI–
Bir müteahhit olarak konuşacağını ifade eden Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Cemal Bulutoğluları da KKTC’nin iflas ettiğini savundu ve iflası durdurmak için yeni bir hükümetin göreve geldiğini belirtti. Hükümetin sorunları ilgili örgütlerle iş birliği içerisinde çözmek için halktan vize istediğini ve halkın da bu vizeyi verdiğini kaydeden Bulutoğluları, artık bu sorunları çözme zamanının geldiğini, sorunların bir süre daha devamı halinde hiç kimsensin ayakta kalamayacağını söyledi.
Sorunların tüm tarafların katılımı ve ortak çalışmasıyla ancak çözüme kavuşturulabileceğini dile getiren Bulutoğluları, geçmiş hükümet döneminde de sorunların çözümü yönünde bir çalışma başlattıklarını, “ancak bazı arkadaşlarının, bazı krediler uğruna müteahhitler birliğini sattığını”, müteahhitler birliği başkanını yalnız bıraktığını ve hiçbir sorunun çözülemediğini savundu.
Türkiye’den KKTC’ye yıllardır para geldiğini, ancak bu parayla kamunun büyütüldüğünü ve özel sektöre hiç bir şey kalmadığını söyleyen Bulutoğluları, özel sektöre para pompalanmadığı takdirde özel sektörüm biteceğini savundu.
Hazırlanan yeni bütçede özel sektörü ayakta tutacak yatırımlarla ilgili hiçbir şey olmadığını da savunan Bulutoğluları, müteahhitler için en büyük sorunun bankalar olduğunu, “bankaların usulsüz işler yaparak insanların kanını emdiğini” ileri sürdü ve hükümetin bu sorunu çözmesi gerektiğini belirtti.
KDV iadesi alamadıklarını ve bunun da büyük bir sıkıntı yarattığını söyleyen Bulutoğluları, merkez bankası yasası üzerinde de tadilat yapılması gerektiğini kaydetti. Bulutoğluları “yapılması gereken çok şey var” dedi.
–SORUNLAR–
Açılış konuşmalarının ardından müteahhitler, yasa tasarıları; emirnameler, imar planları ve ülkesel fizikli plan; inşaat ruhsatı aşamasında kayıtlı müteahhit zorunluluğu; yurt dışında açılan ihaleler; 2010 yılında çıkılacak olan inşaat ihaleleri; yapı denetimi; 2010 yılı yatırım bütçesi; stopaj, KDV ve tapu harçları; borçların yapılandırılması, özel bankalar, Merkez Bankası’nın tutumu ve faiz oranları; ihale yasası şeklinde sıralanan sorunlarla ilgili görüş alış verişinde bulundu ve değerlendirmeler yaptı.