İzmir Büyükşehir Belediyesi, Alsancak Limanı ile Karşıyaka Turan arasındaki 550 hektarlık alanı; kentin ‘turizm-ticaret, fuarlar-kongreler ve kültür-sanat kenti’ olma vizyonu doğrultusunda planladı
Bu amaçla hazırlanan ‘İzmir Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı’na göre, söz konusu alanda turizm ve iş merkezleri ile alışveriş ve eğlence merkezleri kurulacak; kültür-sanat yapıları yer alacak.
İzmir Yeni Kent Merkezi’nin, son yıllarda hızla kabuk değiştiren kentin siluetini değiştirip milyarlarca dolarlık yatırımı İzmir’e çekecek “yeni bir yaşam alanı” olması hedefleniyor. Söz konusu alanda oluşturulacak Yeni Kent Merkezi’nin, hem kente yatırımcı getirmesi hem de istihdam problemine büyük ölçüde çözüm getirmesi bekleniyor. Bu proje, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun, kentin gelişiminde “dönüm noktası” olarak gördüğü bir çalışma.
Bölgede Sur Yapı, Torunlar, Hayat Kimya ortaklığı, Folkart, Megapol, Sabancı Grubu, Kula Mensucat, Altınbaşak, Tariş, Rönesans-Tekfen OZ, İş GYO, Emay İnşaat gibi büyük şirketlerin dev gayrimenkul projeleri bulunuyor. Ancak bu planlama çalışması, açılan iptal davası nedeniyle yeniden yargıda. İtirazlar nedeniyle sürecin uzaması, ister istemez yatırımcıları tedirgin ediyor.
Yeni Kent Merkezi projesinde süreç nasıl ilerledi?
1. Halk arasında ‘3.İzmir’ olarak da adlandırılan bölge için İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi 07.07.2003 tarihinde 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı’nı onayladı.
2. 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planları doğrultusunda yapılan 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı 1.Revizyonu, 18.02.2005 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nce onaylandı.
3. 10.03.2006 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde onaylanan 2. revizyona İzmir Valiliği tarafından 4.İdare Mahkemesi’ne söz konusu 1/5000’lik planın iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle dava açıldı. Dava sonucunda yürütmenin durdurulmasına karar verilerek iptal gerekçesi olarak TAKS ve KAKS oranlarının artışlarının gerektirdiği sosyal ve teknik altyapı alanlarının plan kapsamında çözümlenmemesi gösterildi.
4. 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı 3.revizyonu, 15.06.2007 tarihli İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde onaylandı.
5. 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı’nda yapılan değişiklikler 28.11.2007 tarihli İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde onaylandı.
6. İptal gerekçesi giderilerek hazırlanan plana, Yüksel Çakmur ve arkadaşları tarafından söz konusu nazım imar planındaki yoğunluk artışının giderilmesi iddiasıyla, 2008 yılında İzmir 3.İdare Mahkemesi’ne dava açıldı. Dava sonucunda, alana ilişkin jeolojik ve jeoteknik etüt bulunmaması nedeniyle, 09.10.2009 tarihinde yürütmenin durdurulmasına karar verildi.
7. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Başkanlığı’nca onaylanan imar planına esas jeolojik ve jeoteknik etüt raporları ve mahkeme kararları, alana ilişkin talep ve görüşler doğrultusunda yeniden düzenlenerek İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde 16.07.2010 tarihinde onaylandı. 17.08.2010-17.09.2010 tarihleri arasında askıya çıkarılan 1/5000 ölçekli Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planına yapılan itirazlar, Büyükşehir Belediye Meclisi’nce değerlendirildi.
8. Onaylanan son plana, Yüksel Çakmur ve arkadaşları tarafından yeniden dava açıldı.
‘İzmir Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı’ :
‘Alsancak Liman Gerisi’ olarak bilinen bölge için hazırlanan plan, Uluslararası Kentsel Tasarım Fikir Yarışması’nın birincisi Alman Mimar Jochen Brandi’nin projesi temel alınarak hazırlanmıştı.
Üç bölümde ele alınarak planlanan bu alanda:
1. Fiziksel sürekliliğin sağlanması için, bütünleştirilmiş ulaşım sistemi bu bölgede de korunacak ve ulaşımda deniz kullanımı özendirilecek. Yeşil alanlar arttırılacak ve oluşturulacak yeşil bantlar ile denizden kentsel dokuya yönelmiş hava akımları sağlanacak. Bütün alanda yaya dolaşımı kolaylaştırılacak.
2. 550 hektarlık alanın sağlıklı yapılaşması sağlanacak. Deprem ve su baskını tehlikelerine karşı güvenli bir çevre oluşturulması için yapılaşmanın denetlenmesi sağlanacak, 1.derece deprem bölgesi niteliği göz ardı edilmeyecek ve bölgedeki en düşük zemin güvenlik gerilimi değerleri esas alınacak.
3. Körfez üzerindeki hakim rüzgar yönünün kuzey, kuzey-batı olduğu gerçeğinden hareketle, yapılaşma bu rüzgarların belirlediği hava akımlarını engellemeyecek biçimde yönlendirilecek.
4. Bölgenin kuzeyinde konumlanan Bayraklı Höyüğü ile bölgeyi bütünleştirecek bir eksen oluşturulacak.
5. Ege Mahallesi; Elektrik Fabrikası ile tarihi Havagazı Fabrikası’nın güneyinde yer alan bölge; Ankara Caddesi, Altınyol, Manda Çayı ve demiryolu arasında kalan alanlar, ‘özel bir planlama alanı’ olarak belirlendi.
6. İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca tescil edilmiş alanlardaki yapılar, tarihi ve kültürel değerlerin tescile esas olan özellikleri dikkate alınacak. Mimari projeler kurulun uygun görüşü alınarak uygulanacak.
7. Turan Mahallesi, ağırlıklı olarak turizme dayalı bir etkinlikler alanı olarak değerlendirilecek.
8. Salhane bölgesi, Merkezi İş Alanı olarak belirlendi.
9. Liman gerisi olarak ayrılan bölümde; Şehitler Caddesi, Liman Caddesi ve Meles Deresi arasında kalan alan, ‘turizm ve ticaret’ kullanımına ayrıldı. Bu alanda kalan ancak koruma kurulu tarafından tescillenin eski Havagazı ve Elektrik Fabrikaları’nın bulunduğu alanlar, özel proje alanları olarak kültür ve ticaret kullanımına ayrıldı. Eski Sümerbank Fabrikası’nın bulunduğu ve Anıtlar Kurulu tarafından tescillenmiş olan ‘Endüstri Arkeoloji Müzesi’, kültür ve eğitim alanı olarak kullanılacak. Şehitler Caddesi’nin güneyinde ve batıdan Alsancak Garı ile demiryolu, doğudan bugünkü 1525 sokak ile sınırlanan ve Ege Mahallesi’ne kadar uzanan alan ticaret, turizm, kültür tesislerine ayrıldı. Mevcut konutların bulunduğu alanlar yenilenecek, tescilli yapıların kullanılarak korunması sağlamak üzere turizm ve konut kullanımına ayrıldı.