Japonların hazırladığı rapora göre, muhtemel İstanbul depreminde 50 ile 60 bin bina yıkılacak, 70 ile 90 bin civarında insan ölecekti. Kandilli Rasathanesi’nin raporu ise bununla kıyaslandığında hayli iyimser: 10 bin bina yıkılacak, 10 ile 30 bin arasında insan ölecek.
İSTANBUL’un tamamı için 2009’da yapılan ‘Deprem Kayıp Tahmin Analiz Raporu’ açıklandı. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından güncellenen çalışmanın sonuçları, TBMM Deprem Komisyonu Başkanı İdris Güllüce’nin uykularını kaçıran Japonlar’ın raporundan daha iyimser çıktı. Bu rapora göre, İstanbul’da 7.5 şiddetindeki olası depremde en fazla can kaybı 30 bin, çok ağır hasarlı bina sayısı 10 bin, mali kayıp 100 milyar lira. Raporda bina kayıp tahminlerinin JICA çalışmasına göre daha az çıkmasının nedeni, “İstanbul’daki bina ve alt yapı envanterinin güncelleştirilip İstanbul’un zemin yapısının daha iyi bilinmesi” olarak açıklandı.
30 yıl içinde deprem beklentisi
Eylül 2002’de Japon Uluslararası İşbirliği Teşkilatı (JICA) ve Amerikan Bilimler Vakfı (NSF) desteğiyle hazırlanan raporda, İstanbul’da 30 yıl içinde 7-7.5 şiddetinde bir deprem olacağı belirtilerek şöyle denmişti: “Binaların yüzde 10’u yıkılır, altyapı çöker, kurtarma faaliyetleri yapılamaz. Liman ve havalimanı hizmetleri durur. Camiler, diğer ibadet yerleri ve tarihi binalar çöker. Deprem dalgaları sahili vurur, mali kaybın faturası 40 milyar doları bulur.”
Harcanan para 1 milyar lira
Kandilli Rasathanesi tarafından yapılan yeni çalışmada, aynı fay kullanılmasına karşılık, yeni yer hareketi tahmini (NGA) ve mikrobölgeleme projelerinden, “çözünürlüğü daha doğru bir zemin modeli” elde edilmesi, bina kayıp tahminlerinin JICA çalışmasına göre daha az çıkmasına neden oldu. Çalışma kapsamında 10 riskli ilçe belirlendi. Küçükçekmece, Fatih, Bayrampaşa, Zeytinburnu, Bahçelievler ve Güngören’de toplam 156 bin 482 bina tarandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin olası bir İstanbul depremi için bugüne kadar harcadığı para 1 milyar 19 milyon lira.
Doğalgazı kesmek için 1400 vana
Deprem anında devreye girmek üzere 11 noktaya ve çelik hatlar üzerinde 93 yere 1 milyon 400 bin Euro’ya mal olan doğalgaz kesme cihazı konuldu. Afet anında gazı kesmek için 1400 vananın montajı başladı. Bunun maliyeti 82 bin 500 Euro. İGDAŞ, yer hareketi algılayan cihazların sayısını bu yıl 5’ten 100’e çıkarmak için 675 bin dolar harcayacak. Sahadaki tüm üniteleri 24 saat yerinde izleme ve yerinden kontrol için 6 milyon 510 bin dolara mal olan SCADA projesi yapıldı.
Kriz anında feribotlar hastane olacak
Kriz anında Halk Ekmek büfeleri, İETT durakları, muhtarlıklar, karakollar, Hamidiye su satış noktası tespiti yapılarak, dijital ortamda haritalara işlendi. Sokaklara 4450 yangın musluğu konuldu. Afette AKOM ve ilgili birimlere görüntü aktarabilecek canlı yayın aracı alındı. Kentte, ifaiye İGDAŞ, İSKİ, acil yardım ve yol bakım müdürlüğü ekip ve malzemelerinden oluşacak 15 istasyon kuruluyor. Seyyar hastane çalışmaları sürüyor. Günde 20 bin kişiye 2 çeşit yemek verebilecek “seyyar mutfak” hizmete hazır. Lojistik merkez günde 250 bin kişiye yemek çıkaracak. 3 büyük ekmek üretim tesisi, doğalgaz kesildiğinde LPG ile 1 hafta çalışabilecek. 25 bin gıda paketi hazır. 1001 helikopter pisti yapıldı. Feribotlar, yüzer hastane olacak.
Gölcük’te binlerce hayat bu evlerin altında kaldı
17 Ağustos 1999 saat 03.02’de gerçekleşen, Kocaeli Gölcük merkezli deprem 7.5 büyüklüğündeydi. Marmara Bölgesi’ni etkileyen depremde resmi raporlara göre, 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 23 bin 781 yaralı oldu. 285 bin 211 konut, 42 bin 902 işyeri hasar gördü.
Fatma Aksu/Hürriyet