Güneş zengini olarak görülen Türkiye’de de enerji alanında kullanımı her geçen gün artıyor. Güneş kollektörleriyle Türkiye’de her yıl 3 milyona yakın konutta sıcak su güneş enerjisinden elde ediliyor. En önemli sorun ise eski teknoloji ve çatılardaki görüntü kirliliği. Ancak bunlar da yeni teknolojilerle aşılacak gibi görülüyor. Hızlı büyüme gösteren güneş kollektörü pazarının da cirosal boyutu 96 milyon avroyu buluyor.
DÜNYADAKİ bütün varlıklar için hayat kaynağı. Işınlarıyla her gün yeryüzünü aydınlatırken, son yıllarda alternatif enerji kaynakları arasındaki yerini de alıyor. Doğal, temiz ve masrafsız enerji kaynağı, güneş. Türkiye’de de dünyadaki gelişmelere paralel olarak güneş enerjisinden yararlanma eğilimi artıyor. Elektrikte kullanımında henüz erken aşamalarda olunsa da, konutların sıcak su ihtiyacı için güneş enerjisi ciddi oranda tercih ediliyor. Türkiye’de 3 milyona yakın konutta güneş kollektörüyle sıcak su güneşten geliyor. Başta Ege ve Akdeniz Bölgeleri olmak üzere, güneş enerjisinin kullanıldığı konut sayısı her geçen gün artıyor. Güneş kollektörü alanında Türkiye’de önemli bir sektör de oluşmuş durumda. 100 milyon avroluk (yak. 200 milyon TL) büyüklüğe sahip pazarda, yüze yakın firma faaliyette.
En yaygın ikinci ülkeyiz
Isıtma soğutma alanında faaliyet gösteren Vaillant’ın Türkiye Genel Müdürü Levent Taşkın, Türkiye’nin dünyada solar termal enerji kullanımının en yaygın olduğu ikinci ülke konumunda bulunduğunu söylüyor. Ancak, Taşkın’ın verdiği bilgiye göre, kullanılan teknolojinin yetersizliği nedeniyle verimlilik ve estetik açıdan gerilerde bulunuyoruz. Türkiye’de kullanılan sistemlerin yüzde 95’i termosifon denilen doğal sirkülasyonlu, kullanma suyu tankının çatı üzerinde yerleştirildiği sistemlerden oluşuyor. Bu sistemlerin ömrü kısa. Hijyen açısından da sakıncalı görülüyorlar. Taşkın, Vaillant’ın düzlemsel ve vakum borulu solar kollektörler, solar sistem boylerleri, akıllı solar sistem otomasyonları yaptığını aktarıyor. Taşkın, Türkiye’de pazarın büyüklüğüyle ilgili, “2008 yılında sektörün cirosal büyüklüğü 96 milyon Euro oldu. 1997-2009 yılları arasında kurulu kollektör alanı 7.3 milyon metrekare. 2008 yılındaki satışların yüzde 86’sı konutlara yapıldı. Toplamda 12 milyon metrekarelik kurulu kollektörün yüzde 86’sı evlerde. Bu da 2.6 milyon ev yapıyor” bilgisini veriyor.
Isınma için de kullanılıyor
Sektörün büyüklüğüü 100 milyon avroya dayansa da, kurumsallaşmış firma sayısı çok az. Levent Taşkın, sektörde 15’i büyük ölçekli olmak üzere yüze yakın firmanın faaliyet gösterdiğini söylüyor. Yılda yaklaşık 375 bin adet kollektör satılıyor. Güneş kollektörü su ısıtma yanında ısınma ihtiyacı amaçlı da kullanılabiliyor. Taşkın, bu konuda şu bilgileri veriyor: “Isınma amacıyla daha çok Avrupa’da kullanılıyor. Enerji fiyatındaki artış ve yenilenebilir enerjiye yönelim kullanımını artırıyor. Isınma sağlayan sistemler, termosifon tipi sistemlerden farklı. Kombi ya da kazan gibi varolan ısıtma cihazı ile entegre olan kollektörler, pompa ve otomasyon cihazı ile kapalı sistem olarak çalışıyor. Güneşten yararlanarak var olan ısıtma giderlerinde tasarruf sağlıyor. İdeal sistem tasarımı ile yüzde 25-30 arasında kalorifer sistemine destek sağlanabiliyor.”
Kullanımı artırmak için teşvik şart
GÜNEŞİN enerji kaynağı olarak kullanılmasının yaygınlaşması için, konutlara devlet teşviği getirilmesi de önemli görülüyor. Demirdöküm Pazarlama ve Satış Direktörü Erdem Ertuna, Türkiye’de güneş enerjisinden yararlanan sistemlerin kullanılmasını sağlamak için diğer birçok ülkede olduğu gibi devletin teşvik vermesi gerektiğinin altını çiziyor. Ertuna, şunları söylüyor: “ABD, Almanya, İspanya, Japonya, Tunus gibi ülkelerde güneş enerjisi sistemlerinin hızla artmasının nedenlerinin başında vergi indirimleri geliyor. Türkiye’de konutlarda güneş enerjisinden yararlanmayı sağlayacak yasal düzenlemelerin yapılması gerekiyor. İlk etapta kamu kurum ve kuruluşlarında ve yeni yapılan binalarda yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanmasının desteklenmesi sektörü daha ileri düzeylere taşır. Yeni teknolojilerle solar sistemler, Türkiye’nin her bölgesinde kullanılabilir. Geliştirdiğimiz Sunrol sistemler yüzde 83’lük verim sağlıyor.”
Isı pompalarıyla evler düşük maliyetle ısınıyor
BOSCH Termoteknik Ortadoğu Satışlarından Sorumlu, Isısan Isıtma ve Klima Yönetim Kurulu Üyesi Selman Tarmur da, 2005 yılından beri sektörün büyüklüğünün yaklaşık yüzde 25 arttığını belirterek, şunları anlatıyor: “Türkiye’de güneş enerjisi sistemlerinin en sık kullanıldığı bölgeler, Marmara, Ege, Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu olarak sıralanıyor. Güneş enerjisi sistemleri alanında yeni gelişme olarak güneş enerjisini kullanan ısı pompalarını gösterebliriz. Isı pompalarına her geçen gün talep artıyor. Isı pompaları düşük sıcaklıktaki bir ısı kaynağından, daha yüksek sıcaklıktaki bir ısı kaynağına ısı aktarıyor. Isı pompaları ile evler çok düşük maliyetlerle ısınabiliyor.
Son yıllarda artan enerji fiyatları nedeniyle yakıt tasarrufu sağlayan ürünlere büyük talep var. Enerji etkin ve çevre dostu ısıtma ve sıacak su sistemleriyle kaynakların sorumlu şekilde kullanılmasını sağlamaya çalışıyoruz.”
GÜNEŞ enerjisinin yararları şöyle sıralanıyor:
* Bol ve tükenmeyen enerji kaynağı
* Yenilenebilir ve süreklidir
* Doğaldır, çevreye ve sağlığa zararsızdır
* Su kirliliğine yol açmaz
* Sessiz, kokusuz, dumansız enerji sağlar
* Kapasite artırımı kolay ve basittir
* Deprem ve afet durumlarında kesintisiz elektrik sağlar
* Askeri ve güvenlik uygulamalarına müsaittir
* Ekonomik bunalımlardan etkilenmez
* Dışa bağımlılığı önler
* Kolaylıkla uygulanabilir
* İşletme ömrü çok uzundur, ek maliyet gerektirmez
Kaynak: Hanife Baş / Hürriyet Emlak