CENTURY 21 Türkiye’nin Genel Müdürü Sinan Şerifoğlu, Türkiye’de kriz dönemlerinde gayrimenkul danışmanlarına ve kurumsal emlakçılara ihtiyacın arttığını belirtti ve “İnsanlar 2004-2006 döneminde ne satılsa alıyordu. Çılgınca, pazarlıksız alımlar yapıldı. İnsanlara fazla anlatmaya gerek yoktu; fiyat pazarlığı yapıyordunuz, hemen satıyordunuz. Sahibinden satmak çok kolaydı. Fakat krizde danışmana ihtiyaç arttı. İnsanlar kendi başlarına satamayınca kurumsal emlakçılarla çalışmaya başladılar. Desteğe ihtiyaç duydular” diyor.
TÜRKİYE’deki uluslararası büyük emlak zincirleri arasında 85 ofisiyle önemli bir yere sahip olan Century 21, dünya genelinde de 8 bini aşkın emlak ofisi ve 140 bini geçen gayrimenkul danışmanı ile gayrimenkul alım-satımı ve kiralama hizmeti veriyor. Century 21 Türkiye Genel Müdürü Sinan Şerifoğlu, Türkiye’deki Century 21 ofislerinde 2009 Eylül-Aralık döneminde, geçen yılın ilk 8 ayı ortalaması ile kıyaslandığında işlem adedinde yüzde 25’lik bir artış görüldüğünü bildirdi, işlem hacmindeki artışın ise yüzde 55’i bulduğunu ifade etti. İşlem adedi artışı ile kıyaslandığında hacim artışının, kiralamalara nazaran satışlarda daha fazla artışa işaret ettiğini aktaran Sinan Şerifoğlu, “Yüksek montanlı satışlarda da artış olduğu anlaşılıyor” dedi.
Bu artışı, faizlerdeki düşüşle gayrimenkul talebinin artmasına ve kurumsal emlakçılarla çalışanların sayısının artmasına bağlayan Sinan Şerifoğlu, şunları kaydetti: “Krizin şöyle bir etkisi oldu: İnsanlar 2004-2006 arasında ne satılsa alıyordu. Çılgınca alımlar yapıldı diyebilirim. Rakamları fazla düşünmeden alım yapanlar oldu. O dönemde rakamları sunmaya da fazla gerek yoktu. Fiyat pazarlığı yapılıyordu ancak neredeyse hemen satış oluyordu. Sahibinden satmak da çok kolaydı. Fakat kriz döneminde danışmana ihtiyaç arttı. İnsanlar baktılar ki kendi başlarına satamayacaklar, o noktada kurumsal emlakçılarla çalışmaya başladılar. Desteğe ihtiyaç duydular.”
Krizde emlak ofisi başına düşen portföy sayısında artış yaşandığını söyleyen Sinan Şerifoğlu, “İnsanlar gelip, ‘Bunu satar mısın, ben bunu satamıyorum’ demeye başladı. Şöyle bir mantık da var: Bunu bizzat araştırdım, biliyorum; ‘sahibinden olanı mı, yoksa kurumsal emlakçıdan olanı mı daha iyi şartlarda satılır’ denildiğinde kurumsal emlakçı cevabı verebilirsiniz” ifadelerini kullanıyor.
Uzmanından yardım alın
Ortak fiyata ulaşmanın, bu işin uzmanı olan emlakçıda daha kolay olacağını iddia eden Sinan Şerifoğlu, “Bir kere, biz danışmanız. Century 21’de ‘Değişim danışmanı’ diyoruz. Değişim danışmanı, insanların hayatında evlenme veya bir takım değişimler olduğu zaman devreye girer. Evlenme, boşanma, yeni çocuk sahibi olma, iş değiştirme dönemlerinde evle alakalı faaliyetlere geçiliyor. Satan kişi stresli, alacak olan ‘Doğru mu yapıyorum’ diyor. Danışmanın önemi bu noktada daha iyi anlaşılır. Neden hayatımızın en önemli yatırımlarından birinde uzmandan yardım almıyoruz” diyor.
Century 21 ofislerinde işlem adetleri Aralık 2008’e göre Aralık 2009’da ikiye katlandı
CENTURY 21 Türkiye Genel Müdürü Sinan Şerifoğlu, “Türkiye genelinde konut kredileri 2008 yılı sonunda derinleşmeye başlayan krizde ilk aylarda dibe vurmuştu. 2008’in son çeyreği ile 2009’un ilk çeyreğindeki rakamlara göre, 2009’un üçüncü çeyreğindeki ciddi artış dikkat çekiyor. Century 21 ofislerinde 2009 işlem adetleriyle 2008 işlem adetleri hemen hemen aynı. 2009 Aralık işlem adedi ile 2008 Aralık arasında ise 2.3 kat fark var” diyor. 2009’u daha iyi kapattıklarını bildiren Sinan Şerifoğlu, şöyle devam etti: “Bu verdiğim örnek, 2010 için de olumlu bir işaret. 2010 Ocak’ı 2009 Ocak’aa nazaran yüzde 12’5’lik bir işlem adedi artışı ile tamamladık. Türkiye genelinde de 2009’un üçüncü çeyreğinde konut kredisi kullananların sayısı 97 bine ulaştı. Bu, son 3 yılın en yüksek rakamı. Bu rakam, 2008’in aynı dönemine oranla yüzde 65’lik bir artışa işaret ediyor. Mortgage kredilerinin büyüklüğü 43.6 milyar TL. Kullandırılan mortgage gredilerinin milli gelire oranı yüzde 5’e ulaştı. Aynı oran AB’de yüzde 60’lardan yüzde 39’a, ABD’da, yüzde 80-90’lardan yüzde 65’e indi.”
Altında yaşanacak esneme gayrimenkule ilgiyi artırır
KONUT üretiminin kriz döneminde azaldığına dikkat çeken Sinan Şerifoğlu, konut üretiminin kriz öncesi dönemle kıyaslanamayacak kadar azaldığını, yine de açıklanan nitelikli projelerin piyasaya moral verdiğine işaret etti. Merkez Bankası’nın faizleri uzun süre aynı seviyelerde tutmakta kararlı olduğunun görüldüğünü söyleyen Sinan Şerifoğlu, “Zaten bu konuda görüşlerini açıklıyorlar. Amerikan Merkez Bankası da bilindiği üzere faizlere fazla müdahale etmeyecek. Yunanistan’da ve diğer bazı Avrupa ülkelerinde yaşanan olumsuz gelişmeler de Euro üzerinde muhtemel olumsuz etkisi oldu. 2010 yılında en güvenli ve kazançlı yatırımın, gayrimenkul olacağını düşünüyorum” dedi. Altın fiyatlarında yaşanacak esnemelerin ise gayrimenkule ilgiyi daha da artıracağını ve gayrimenkul sektöründe ciddi bir toparlanmaya vesile olabileceğini kaydeden Sinan Şerifoğlu, Century 21 olarak da franchise ofis sayılarını artıracaklarını bildirdi. Gayrimenkulde kurumsal emlakçılığa ilginin de devam etmesii beklediklerini söyleyen Şerifoğlu, “Müteşebbisler her dönem bazı sektörleri dener. Kurumsal emlakçılık da bu anlamda girişimcilerin ilgisini çekiyor. Biz de bu sene 24 bölgede yeni franchise vermeyi düşünüyoruz. Sektör içinde çok abartılı rakamları ortaya atanlar da var. ‘Biz 500 ofise çıkmak istiyoruz’ gibi… Biz ise ‘Yavaş büyüyelim ama sağlıklı büyüyelim’ istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Emlak zincirleri genelde 5 yıllık isim hakkı veriyor
CENTURY 21 Türkiye Genel Müdürü Sinan Şerifoğlu, yönetim ofisi olarak doğrudan emlak pazarlaması yapmadıklarını bildirdi ve “Bizim işimiz, merkez ofis olarak aslında franchise vermek. Birebir emlak pazarlaması yapmıyoruz; 85 ofisimiz aracılığıyla emlak pazarlaması yapıyoruz. Talep geldiği zaman, o bölgede hangi ofisimiz faaliyet gösteriyorsa onunla paylaşarak, onlara yönlendirme yaparak alım-satım veya kiralanmasını gerçekleştiriyoruz. ABD’de de bu böyle” diye konuştu. Century 21 ofislerinin emlak alım-satımı ve kiralanmasına aracılık etttiğini, danışmanlık hizmeti verdiğini söyleyen Sinan Şerifoğlu şöyle devam etti: “Bunun karşılığında hizmet bedeli alınıyor. Bu hizmet bedelinin bir kısmı merkez ofise pay olarak ödeniyor. Bu paya, ‘royalty’ ve ‘reklam payı’ gibi isimler de veriyoruz. Belirli bir franchise giriş bedeli alıyoruz, isim hakkımızı 5 yıllığına satıyoruz. Bölgeye göre isim hakkı bedeli 10-22 bin dolar arasında değişir. Vade yapılıyor, banka kredisi kullanılabiliyor. 5 yıllık sözleşme yapılıyor. Fakat 5 yılın sonunda yeni bir franchise bedeli almıyoruz. Emlakta franchise verenlerde genelde 5 yıl sonunda isim hakkı bedeli yeniden alınır. Fakat biz o ofisle çalışmaya devam etmek istiyorsak yeni bir giriş bedeli almıyoruz.”
Ali Öztürk/Hürriyet