Meclis Deprem Araştırma Komisyonu’na bilgi veren TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü, radon gazı ile sismik aktivite ilişkisinin daha güvenilir olmasından hareket ederek, depremi önceden kestirmek için Türkiye genelinde çeşitli noktalarda radon gazını incelemeye aldı. Uzmanlara göre, büyük depremlerden birkaç gün önce bölgedeki “radon gazı” çıkışı ciddi oranda artıyor.
Enstitü Müdürü Doç. Dr. Sedat İnan, yerleştirilen ölçüm aletlerinden 15 dakikada bir veri akışı sağlandığını söyledi. İnan, 2001’de Marmara Bölgesi’nde 16 noktada başlayan radon gazı ölçüm projesinin, bölge üniversiteleriyle Doğu Anadolu Fay Zonu, Kuzey Anadolu Fay Zonu ve Ege Açılma Sistemi’ne kadar genişlediğine dikkat çekti. İnan, dünyadaki mevcut radon gazı ölçüm teknolojisinin yetersiz olmasına karşın, 2001’de yürüttükleri projelerle daha gürbüz ölçüm sensörleri geliştirdiklerini ve bu anlamda ürettikleri aletlerin dünya teknolojisinden daha iyi olduğunu kaydetti.
Enstitünün ürettiği MİDAS adı verilen sismik kayıtçıyı ürettiklerini belirten İnan, projeleri kapsamında neredeyse tüm Türkiye’de sismolojik gözlemler yaptıkları bilgisini de verdi. İnan, Suriye ile de deprem araştırmaları konusunda ortak bir çalışma başlatacaklarını anlatan İnan, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun (TAEK) Sinop’ta yapılması planlanan nükleer santral bölgesi için kendilerinden ölçüm talep ettiğini, yaptıkları ölçüm sonucunun bölgenin herhangi bir risk taşımadığı yönündeki raporlarını TAEK’e sunduklarını sözlerine ekledi.
İMO’dan çarpıcı senaryo: 150 bin ölü
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İstanbul Şubesi tarafından hazırlanan deprem raporunda, İstanbul’da 7’nin üzerindeki olası bir depremde, 70 bin binanın ağır, 200 bin binanın orta hasar alacağı belirtildi. Raporda, 70 ila 150 bin arasındaki insanın yaşamını yitireceği, 160 ila 200 bin kişinin ise yaralanacağı kaydedildi. Diğer çarpıcı tespitler şöyle: – Yaklaşık 1 milyon hane, depremden etkilenecek. – 300 bin civarında iş kaybı yaşanacak. – Bakırköy, Avcılar, Bağcılar ve Maltepe’de yıkılmasına yönelik karar verilen toplam 2 bin 71 binanın sadece 39’u yıkılabilmiş olması hasar göreceği tespit edilen binaların yıkılmaması nedeniyle depremde meydana gelecek hasarı artıracak.
Hülya KARABAĞLI/Sabah