Bergama’daki antik sağlık merkezinde kazılar durdurulduğu gibi, iki yıldır ziyaretçi de kabul edilmiyor. Sular altında kalma tehlikesi bulunan antik yerleşimin korunması yönünde mücadele verenler, Allianoi’nin yeniden ziyarete açılması ve kurtarma kazılarının bir an önce başlaması gerektiğini vurguluyorlar.
Çevresinde Prehistorik döneme ait kalıntıların bulunduğu ve geçmişi 2 bin yıl geriye uzanan antik dönemin sağlık merkezi Allianoi, 2 yıldan bu yana ziyarete kapalı. Bergama’nın evrensel kültür mirasına sunduğu yerleşimin ziyarete kapalı olmasının temelinde, Allianoi’yi hafızalardan uzak tutma çabası olduğu savunuluyor.
Bergama ilçe merkezine 18 kilometre uzaklıkta bulunan Allianoi antik kentindeki kurtarma kazıları 1998 yılından 2006 yılına dek Trakya Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Ahmet Yaraş başkanlığında yürütüldü. Kazılar sırasında antik dönemden günümüze çok önemli bulgular ulaştı. Kuzeydoğu-güneybatı yönlerine uzanan duvar kalıntıları, mozaik döşemeler, tuğla zeminler, havuz, su kanalları, geç Bizans dönemine tarihlenen mezarlar, pişmiş topraktan, camdan, kemikten yapılmış küçük buluntularla metal objeler ortaya çıkarıldı.
Kuzey-güney, doğu-batı doğrultularında sütunlu iki cadde ile karşılaşıldı. Buluntular çoğaldıkça kazı alanı daha da genişletildi. İlya Çayı’na kadar uzanan 110 metrelik bir su kanalı bulundu ve ortaya çıkarıldı. Kazılar sonucunda, 11 bin envanterlik esere ulaşıldı. Altın, gümüş, bronz sikke, kandiller, pişmiş topraktan figürler, çeşitli cam parçaları Bergama Müzesi’ne teslim edildi.
Allianoi’deki kurtarma kazılarını 8 yılı aralıksız biçimde sürdüren Prof. Dr. Ahmet Yaraş, son 3 yıldır kazı izni verilmediğine dikkat çekerek, “Allianoi’yi hafızalardan silmek ve orayı unutturmak istiyorlar” dedi. Prof. Dr. Yaraş, Yortanlı Barajı suları altında kalma tehlikesi bulunan antik dönemin sağlık merkezi Allianoi’nin evrensel kültür mirası olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Bu bir gerçek ki, Allianoi’nin gündemde kalmasını istemiyorlar. Bu nedenle kazı izni vermedikleri gibi ören yerini ziyarete de kapadılar. Başına iki tane bekçi diktiler ve tüm girişleri yasakladılar. Bu olayın dünyada başka bir benzeri yok. Dünya genelinde ziyarete yasak olan başka bir ören yeri yok. Bunu sadece Allianoi örneğinde görüyoruz. Nedeni de, antik birimi, baraj suları altında bırakma istemi. Allianoi gündemde olmasın ki, baraj konusunda daha rahat mesafe alınabilsin. Yetkililer ne yazık ki, bu yönde haraket ediyorlar. Demokratlığı her defasında vurgulayan Kültür Bakanı Ertuğrul Günay da, tüm bu olup bitenlere seyirci kalıyor.”
***
Altınpark’a Arkeopark
Altınpark’taki kazı çalışmalarına yeniden başlandı. Konak Belediye Başkanı Hakan Tartan, kazıların tamamlanmasının arından Türkiye’nin en önemli arkeoparkını buraya kuracaklarını söyledi.
Konak Belediyesi Zabıta Müdürlüğü Basmane hizmet binası inşaatı sırasında zeminde tarihi kalıntılara rastlanmıştı. Tarihi eserlerin bir bölümü gün ışığına çıkarılmıştı. Bölgede bir süre ara verilen çalışmalara yeniden başlandı. Kazı işlemi Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Akın Ersoy öncülüğündeki ekip tarafından gerçekleştiriliyor.
Konak Belediye Başkanı Tartan, Altınpark’ta önemli bulguların yer aldığını kaydederek, İzmir’in tarihine ışık tutacak bir müze oluşturacaklarını söyledi. Kazı çalışmalarının sonunda bölgeyi “arkeopark” olarak değerlendireceklerini belirten Tartan, şunları söyledi:
“Agora kazılarını da sürdüren deneyimli arkeolog Yard. Doç. Dr. Akın Ersoy önderliğindeki ekip, İzmir tarihi için önemli kalıntıları gün yüzüne çıkarıyor. İzmir’in yaşına ışık tutacak kalıntılar Altınpark’ta yer alıyor. Böylesine önemli kalıntıları, modern bir dizaynla hazırlayacağımız arkeoparkla yerli-yabancı turistlere ve İzmirlilere sunacağız. Tarihsel bir kültür alanı, bir tarih mekanı yaratmış olacağız. Kalıntıların üzerinde kurulacak cam zemin üzerinden antik dönem, Roma dönemi, Bizans dönemi ve yakın tarihimize ışık tutacak eserler izlenebilecek. Ayrıca kurulacak amfi tiyatro ile İzmir yeni bir açık hava kültür merkezine kavuşacak.”
Konak Belediye Başkanı Tartan, Altınpark’taki kazıların sona ermesinin ardından bölgede ‘arkeopark’ oluşturacaklarını söyledi.
Haber: Cumhuriyet Ege / Ozan YAYMAN