Selçuk Üniversitesi (SÜ) Mimar Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fetullah Arık, Türkiye’de volkanik faaliyetlerin milattan önceki yıllara kadar dayandığını belirterek, Çatalhöyük kazılarında bazı evlerin duvarlarında Hasandağı’nın patlamasına ait resimler bulunduğunu anlattı.
İzlanda’da yanardağın patlaması ve oluşturduğu kül bulutunun tüm Avrupa’yı etkilemesinin ardından dünyadaki volkanik faaliyetler tekrar gündeme geldi. Binlerce yıldır doğal afetler içinde yer alan ve birçok medeniyetin yok olmasına yol açan volkanik patlamalar, Türkiye içinde risk içeriyor. Dünyada bin 500 civarında aktif volkan olduğunu ve her yıl bunların yaklaşık 50’sinin faaliyete geçtiğini belirten SÜ Mimar Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fetullah Arık, “Bunlardan en tehlikeli olanlar Güneydoğu Asya ve Pasifik Okyanusu kıyısında bulunan ve Ateş Çemberi olarak da adlandırılan 100 adet volkanik dağdır. Volkanik faaliyetler, yakınındaki veya uzağındaki yaşamı doğrudan veya dolaylı yoldan tehdit etmektedir. Bazen afetler volkanik faaliyetle eş zamanlı gelişirken, bazen de volkan oldukça suskunken aniden faaliyete geçebilir. Volkanların etkileri büyüklüklerine, olayın yayılımına, yollarında canlı olup olmamasına bağlı değişmektedir” dedi.
300 BİNDEN FAZLA İNSAN HAYATINI KAYBETTİ
Volkanik felaketlerin binlerce yıldır insan yaşamını tehdit ettiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Arık, şunları söyledi: “Milattan Sonra 1500’den beri volkanik faaliyetler sebebiyle 300 binden fazla insan yaşamını yitirmiştir. Ölen insanların çoğu belli başlı birkaç büyük patlamanın sonucunda yaşamlarını yitirmiştir. Örneğin, Tambora Volkanı’nın 1815’teki patlamasıyla 90 binden fazla insan, doğrudan veya mahsullerin ve ekinlerin yok olmasına bağlı olarak açlıktan ölmüştür. 20. yüzyılda Pelee (1902 patlaması 30 bin kişi) ve Nevado del Ruiz (1985 patlaması 23 bin kişi) volkanları 50 binden fazla kişinin ölmesine neden olmuştur. Günümüzde felaket bölgelerinin belirlenmesi ve erken uyarı sistemleri mümkün olsa da, her geçen gün bu tehlikeyle yüz yüze olan insan sayısı artmaktadır. Bilim adamları 2000 yılında en azından 500 milyon insanın volkanların riski altında olduğunu belirtmişlerdir.”